Theo nhận định từ các chuyên gia thương mại, logistics xanh hướng tới mục tiêu tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp, đồng thời cân bằng hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường.
Ông Ngô Khắc Lê, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Logistics Việt Nam cho rằng, nếu ngành logistics không nhanh chóng áp dụng các tiêu chuẩn xanh, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và có thể bị loại khỏi thị trường kinh doanh, thương mại và xuất nhập khẩu trong nước cũng như quốc tế.
Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường và xu hướng toàn cầu đang chuyển dịch sang nền kinh tế xanh. Điều này khiến logistics xanh ngày càng được chú trọng và đầu tư bài bản.
Theo phân tích của các chuyên gia thương mại, logistics xanh là mô hình nhằm tạo ra giá trị bền vững cho doanh nghiệp, đồng thời cân bằng hiệu quả kinh tế với việc bảo vệ môi trường. Logistics xanh trong chuỗi cung ứng tích hợp các yếu tố thân thiện với môi trường vào quá trình quản lý và sử dụng thiết bị nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, tiếng ồn và rác thải.
Việc áp dụng logistics xanh trong chuỗi cung ứng không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí mà còn tăng cường hiệu quả vận chuyển. Các doanh nghiệp có thể thực hiện vận tải xanh bằng cách kết hợp các đơn hàng để cùng vận chuyển trong một chuyến. Lựa chọn các tuyến đường hợp lý để đảm bảo xe tải được đầy hàng ở cả hai chiều vận chuyển. Như vậy sẽ giảm số lượng xe tải trống hoặc chở hàng không đủ tải, tiết kiệm nhiên liệu và chi phí vận chuyển. Đồng thời cũng giảm tắc nghẽn giao thông và ô nhiễm môi trường.
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhận định rằng, với tốc độ tăng trưởng xuất khẩu liên tục của Việt Nam, đặc biệt là trong các ngành như gạo, cà phê, dệt may, da giày, điện thoại và linh kiện, ngành logistics đang được hưởng lợi và phát triển mạnh mẽ.
Sự gia tăng trong nhu cầu dịch vụ vận chuyển quốc tế, vận tải nội địa và phân phối đã thúc đẩy sự phát triển của ngành logistics. Việt Nam với kỳ vọng tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, tuy nhiên mức độ hiệu quả của thị trường vẫn chưa cao. Đây cũng tạo ra tiềm năng lớn cho việc phát triển dịch vụ logistics theo hướng tối ưu hóa chi phí.
Tuy nhiên, hiện nay cơ cấu dịch vụ vận tải của Việt Nam vẫn chưa cân đối và bền vững, với tỷ trọng vận tải đường bộ còn chiếm ưu thế hơn so với các hình thức vận tải khác như đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển và đường hàng không.
Lượng phát thải khí nhà kính từ vận tải đường bộ cao gấp 21,95 lần so với vận tải đường hàng không. Gấp 19,94 lần so với vận tải đường biển và 245,49 lần so với vận tải đường sắt. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), mỗi năm, hoạt động vận tải ở Việt Nam thải ra hơn 50 triệu tấn CO2. Trong đó vận tải đường bộ chiếm 85% tổng lượng phát thải. Lượng phát thải này dự kiến sẽ tăng trung bình 6-7% mỗi năm. Hiện tại, lượng khí thải nhà kính của Việt Nam cao hơn nhiều so với các quốc gia phát triển và đang phát triển khác. Dự báo đến năm 2024, ngành vận tải sẽ phát thải 60 triệu tấn CO2. Và con số này có thể lên tới 90 triệu tấn CO2 vào năm 2030.
Ông Trần Thanh Hải cũng nhấn mạnh rằng logistics xanh không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu bắt buộc trong tương lai. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi, các doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều rào cản về nhận thức cũng như động lực để thực hiện thay đổi này.
Ngược lại, có những doanh nghiệp tuy nhận thức tốt về tầm quan trọng của logistics xanh nhưng do quy mô nhỏ và tài chính hạn hẹp nên chưa thể đầu tư hợp lý. Hơn nữa, dù khách hàng có yêu cầu cao về vấn đề thân thiện môi trường, họ lại không sẵn sàng chi tiêu nhiều cho dịch vụ logistics bền vững.
Ông Lương Hoàng Thái, Vụ trưởng Vụ Chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, tại nhiều nền kinh tế đang phát triển, trong đó có Việt Nam, logistics xanh là một khái niệm tương đối mới và chưa được hiểu đầy đủ. Việc tìm hiểu rõ bản chất và ứng dụng logistics xanh sẽ giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện hình ảnh thương hiệu và hướng tới phát triển bền vững toàn diện.
Trước bối cảnh chuyển đổi xanh trở thành xu hướng và yêu cầu bắt buộc, ông Ngô Khắc Lê cho rằng các doanh nghiệp cần thay đổi nhận thức, đẩy mạnh truyền thông và duy trì sự hỗ trợ thường xuyên từ Chính phủ và các cơ quan quản lý, đặc biệt là thông qua các chính sách cụ thể như chính sách thuế.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cần tận dụng tốt và hiệu quả hệ thống giao thông đường thủy nội địa và ven biển. Như vậy sẽ giúp tăng khối lượng hàng hóa vận chuyển và giảm lượng khí thải từ các phương tiện vận chuyển. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số và triển khai mạnh logistics xanh, logistics thông minh sẽ nâng cao hiệu quả trong xuất nhập khẩu hàng hóa.
Ông Lê Thanh Hà, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Giao nhận vận tải Vàng cũng cho rằng, bối cảnh hiện nay, nếu các doanh nghiệp không áp dụng các tiêu chí về môi trường và logistics xanh, họ sẽ dần bị loại khỏi quỹ đạo kinh doanh và thương mại. Đây không chỉ là yêu cầu của riêng Việt Nam mà còn là xu hướng chung của toàn thế giới.
Các doanh nghiệp Việt Nam hiện đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các thị trường mới nổi và cần chú ý đặc biệt đến vấn đề này. Ví dụ, ngành dệt may và da giày đã mất nhiều đơn hàng vào tay các doanh nghiệp ở Bangladesh và một số nước châu Âu, do họ sử dụng công nghệ sản xuất xanh, yêu cầu giảm thải và chất lượng môi trường cao.
Ông Lê Sơn Hiếu, Giám đốc Công ty Vận chuyển hàng quốc tế Việt An Express cho biết, thúc đẩy logistics xanh để tăng trưởng toàn diện và bền vững không chỉ là yêu cầu của riêng Việt Nam mà là xu hướng chung của toàn thế giới. Do đó, nếu thực sự muốn khai thác tiềm năng của logistics xanh, các doanh nghiệp cần có sự đầu tư chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời xây dựng hình ảnh và thương hiệu uy tín hơn.
Để đạt được điều này, các doanh nghiệp cần tối ưu hóa tuyến đường và quản lý kho hàng bằng cách sử dụng phần mềm quản lý vận tải (TMS) và các giải pháp phần mềm khác để phân tích và tối ưu hóa tuyến đường, giúp giảm thiểu số km di chuyển không cần thiết và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động.
Ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh, doanh nghiệp cần hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn và định mức liên quan để giảm phát thải từ giao thông vận tải và phát triển logistics xanh. Ông khuyến cáo các doanh nghiệp nên chuyển đổi sang sử dụng phương tiện vận tải và nhà kho dùng năng lượng sạch, thân thiện với môi trường.
Đồng thời, cần hoàn thiện và triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý chất lượng nhiên liệu, thiết lập hệ thống tiêu chuẩn khí thải và phát triển hạ tầng giao thông vận tải theo hướng tăng cường khả năng kết nối và đa phương thức.
Doanh nghiệp cũng cần tối ưu hóa hoạt động vận tải và kho bãi, giảm thiểu lưu thông không cần thiết và thúc đẩy chính quyền số trong giao thông vận tải, xây dựng cơ sở dữ liệu logistics. Ngoài ra, việc phát triển hệ thống thu phí điện tử không dừng và lắp đặt hệ thống điều hành giao thông thông minh là cần thiết để ngành logistics phát triển bền vững.
Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/doanh-nghiep-logistics-truoc-ap-luc-phai-xanh-de-tao-gia-tri-ben-vung-post960084.vnp